Η διαγνωστική διαδικασία ολοκληρώνεται σε τέσσερα στάδια.
Στην πρώτη συνάντηση όπου γίνεται η λήψη του ιστορικού του παιδιού ή/και της οικογένειας (ανάλογα με το αίτημα), η συνεδρία πραγματοποιείται με την παρουσία και των δύο γονέων. Σε περιπτώσεις όπου ο ένας από τους δυο γονείς απουσιάζει λόγω γεωγραφικής απόστασης, η συνεδρία πραγματοποιείται μέσω διαδικτύου. Σε περιπτώσεις διαζυγίου, η λήψη ιστορικού μπορεί να γίνει είτε και με τους δύο γονείς, το οποίο είναι το ιδανικό, είτε με τον κάθε γονιό σε ξεχωριστή συνάντηση, όταν υπάρχει δυσκολία να παρευρεθούν μαζί στον ίδιο χώρο, είτε με τον έναν από τους δύο γονείς, δηλαδή με εκείνον που έχει την κηδεμονία και την επιμέλεια του παιδιού, βάσει νόμου.
Στη δεύτερη συνάντηση της διαγνωστικής διαδικασίας, η συνεδρία πραγματοποιείται με το παιδί ή τον έφηβο, συνοδευόμενο από τον κηδεμόνα του. Σε περιπτώσεις διαζυγίου, χρειάζεται η συγκατάθεση του γονέα που έχει την κηδεμονία και την επιμέλεια του παιδιού, για να προχωρήσουμε στην αξιολόγηση του παιδιού / έφηβου. Σε αυτή την φάση η αξιολόγηση γίνεται με μεθόδους προσαρμοσμένες στην ηλικία του παιδιού / έφηβου και πάντα με βάση του να μην έρθει ποτέ σε δύσκολη θέση, εξού και το ότι όλη η αξιολόγηση έχει την μορφή παιχνιδιού και προβολικών μέσων (π.χ. ζωγραφική, κατασκευές, δημιουργία ιστοριών, περιγραφή εικόνων, παιχνίδια ρόλων κ.α.). Κάποιες από τις δοκιμασίες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν είναι οι εξής:
- Ψυχομετρικές Δοκιμασίες (Achenbach κ.α.)
- Προβολικές Δοκιμασίες (ΤΑΤ, CAT, FTT, Παιδικό Ιχνογράφημα κ.α.)
- Αξιολόγηση Νοημοσύνης (WISC III)
- Αξιολόγηση Μαθησιακών Δυσκολιών και Δυσλεξίας (ΑΘΗΝΑ τεστ)
Στην τρίτη συνάντηση γίνεται η παιδοψυχιατρική εκτίμηση και στην τέταρτη η οικογενειακή αξιολόγηση, όπου έρχεται όλη η οικογένεια. Σε περιπτώσεις διαζυγίου μπορεί η οικογενειακή αξιολόγηση να γίνει με τα παιδιά και τον κάθε γονιό ξεχωριστά, μόνο κι εφόσον δεν επιθυμούν οι γονείς να παρευρίσκονται μαζί στην ίδια συνάντηση. Επίσης, σε περιπτώσεις διαζυγίου όπου ο ένας από τους δύο γονείς δεν επιθυμεί να συμμετέχει καθόλου στην οικογενειακή αξιολόγηση, τότε αυτή πραγματοποιείται μόνο με την παρουσία του γονέα που έχει την κηδεμονία και την επιμέλεια των παιδιών, βάσει νόμου.
Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως να χρειαστεί επιπρόσθετη αξιολόγηση του παιδιού – εφήβου, από λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή ή ειδικό παιδαγωγό, ανάλογα με το αίτημα των γονέων, τις ανάγκες του παιδιού και πάντα κατόπιν συνεννόησης με τους γονείς. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει εξωτερική συνεργασία με:
- Ψυχίατρο
- Παιδοψυχίατρο
- Λογοθεραπευτή
- Εργοθεραπευτή
- Ειδικό Παιδαγωγό
ενώ
Υπάρχει διαθεσιμότητα συνεργασίας και με τα εκπαιδευτικά πλαίσια του παιδιού / εφήβου (σχολείο, φροντιστήριο κτλ), προκειμένου να αντληθούν χρήσιμες για την αξιολόγηση πληροφορίες, ή/και να δοθούν αργότερα στην θεραπευτική διαδικασία, κάποιες κατευθυντήριες γραμμές στους εκπαιδευτικούς, που έχουν αναλάβει το παιδί / έφηβο. Σε κάθε περίπτωση, η οποιαδήποτε επικοινωνία προς αυτά τα πλαίσια, γίνεται κατόπιν αιτήματος ή συγκατάθεσης των γονέων και τηρώντας πάντα το θεραπευτικό απόρρητο της οικογένειας.
Σε περιπτώσεις διαζυγίου, όπου ο ένας από τους δυο γονείς δεν επιθυμεί να παρευρεθεί καθόλου στην διαγνωστική διαδικασία, αυτή ολοκληρώνεται κατόπιν της συγκατάθεσης του, εφόσον εκτός από την κηδεμονία, έχει και την επιμέλεια του παιδιού. Σε διαφορετική περίπτωση, η διαγνωστική διαδικασία ολοκληρώνεται με την συγκατάθεση του γονέα που έχει την κηδεμονία και την επιμέλεια του παιδιού, βάσει νόμου.
Αφού ολοκληρωθεί το ψηφιδωτό της διαγνωστικής διαδικασίας, γίνεται η τελευταία συνάντηση αυτής μόνο με τους γονείς, προκειμένου να λάβουν ενημέρωση και προτάσεις θεραπευτικού πλαισίου για την συνέχεια. Σε αυτό το σημείο αποφασίζεται το σχήμα παρέμβασης που θα ακολουθηθεί. Σε περιπτώσεις διαζυγίου, ο ψυχολόγος οφείλει να καλέσει για ενημέρωση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης ακόμη και τον γονέα που δεν ήθελε να συμμετέχει σε αυτήν και ανεξαρτήτως του αν έχει την επιμέλεια των παιδιών ή όχι.